Đĩa than vs Digital: Vinyl có thực sự hay hơn?
Chuyện bắt đầu một ngày chủ nhật tại nhà một người bạn, một người đam mê âm thanh lâu năm. Trong phòng khách, anh ấy có một bộ dàn đèn điện tử và một chiếc mâm đĩa than Thorens cổ kính. Kệ sách chất đầy những album vinyl cũ, bao gồm cả những bản in từ những năm 70. Dù quen thuộc với âm thanh digital, từ lossless đến hi-res và thậm chí DSD qua DAC chất lượng, tôi vẫn tò mò. Tôi hỏi: "Đĩa than giờ còn đáng để nghe không anh?"
Bạn tôi chỉ cười, không trả lời ngay. Thay vào đó, anh ấy chọn một bản Abbey Road của The Beatles, cẩn thận lau sạch đĩa, đặt lên mâm, và hạ cần. Tiếng "click" nhẹ vang lên khi kim chạm vào rãnh. Rồi "Come Together" bắt đầu.
Ban đầu, tôi chú ý đến tiếng "hiss" nhỏ trong nền, một điều không thể tránh khỏi. Nhưng khi âm nhạc cất lên, tôi gần như quên mất. Âm thanh ấy có gì đó rất "người": dải mid mềm mại, giọng của John Lennon không quá "sáng", mà ấm áp, gần gũi, với một chút thô ráp rất thật. Tiếng guitar như tan chảy từ ampli đèn. Không sắc nét như digital, mà... mộc mạc, có phần "bẩn", nhưng sống động.
Sau đó, tôi mở lại bài hát đó trên Spotify Premium qua tai nghe tốt. Mọi thứ rõ ràng, chi tiết, và cân bằng. Nhưng lạ thay, cảm xúc lại... có chút lạnh lùng. Giống như bạn đang xem một bản sao của một bức tranh, trong khi bản gốc, dù cũ kỹ, vẫn giữ điều gì đó khiến bạn không thể rời mắt.
Lúc đó, tôi nói đùa: "Tôi nghe đĩa than rồi mở Spotify để so sánh, và tôi thấy mình 'nghèo'". Không phải vì chất lượng, mà vì tôi nhận ra: công nghệ dù hiện đại đến đâu, đôi khi lại làm mất đi sự "không hoàn hảo rất con người" của âm nhạc.
Vậy vinyl có "hay hơn" digital?
Không hẳn. Chúng khác biệt. Digital thì sạch sẽ, tiện lợi, và chính xác. Vinyl thì ấm áp, chậm rãi, và có hồn. Như so sánh giữa ảnh film và ảnh kỹ thuật số: film không sắc nét bằng, nhưng ai đã quen xem thì cứ muốn nhìn mãi.
Có lẽ, điều quan trọng nhất là: bạn nghe nhạc để làm gì?
Nếu chỉ cần rõ ràng, digital là đủ. Nhưng nếu bạn cần cảm nhận, vinyl sẽ cho bạn lý do để ngồi lại, lau đĩa, chọn bài, và chờ kim rơi xuống. Chậm hơn, đòi hỏi nhiều công sức hơn. Nhưng đôi khi, chính những điều đó lại là một phần của âm nhạc.
Còn bạn thì sao? Đã từng nghe đĩa than chưa? Hay bạn cho rằng đó chỉ là sự hoài niệm lãng mạn không cần thiết? Nếu có cơ hội, hãy thử một lần, không để so sánh, mà để cảm nhận. Vì có thể, bạn sẽ nhận ra: âm thanh không chỉ để nghe, mà để nhớ.
P/s: Admin tình cờ ghé một quán cà phê ở Quận 10 và thấy máy than cổ và máy băng cổ, nên đăng bài viết này để gợi lại chút hoài niệm.
```